Στον κόσμο των οινόφιλων, η μεγάλη γκάμα κρασιών που υπάρχει συνοδεύεται από μία εξίσου μεγάλη γκάμα ποτηριών που αναδεικνύουν σωστά το περιεχόμενό τους. Πολλοί sommelier θεωρούν πως όλος ο κόπος που χρειάζεται για να φτάσει ένα κρασί στο ποτήρι του καταναλωτή, μπορεί να καταστραφεί όταν το ποτήρι αυτό δεν είναι το κατάλληλο. Προφανώς, δεν έχει κάθε κρασί το ποτήρι του. Ωστόσο, πολλές ποικιλίες έχουν κοινά στο ποιο ποτήρι είναι αυτό που θα αφήσει το κρασί να «φωνάξει» τα χαρακτηριστικά του, να «απλώσει» τα αρώματά του και να αναδείξει με τον καλύτερο τρόπο τις γεύσεις του. Και για να συμβεί αυτό, υπάρχουν κάποιες απαραίτητες προϋποθέσεις.
Γενικά, τα ποτήρια που αναδεικνύουν την αρμονία και την πολυπλοκότητα των κρασιών, δεν είναι άλλα από τις τουλίπες. Πρόκειται για ποτήρια διάφανα, χωρίς σχέδια και σκαλίσματα, με μπολ σε σχήμα U (τουλίπες), ούτως ώστε να συγκρατούν τα αρώματα. Το σχήμα του εκάστοτε ποτηριού καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο το κρασί έρχεται σε επαφή με τη γλώσσα και τις ζώνες γεύσης που αυτή διαθέτει. Το ποτήρι το κρατάμε πάντα από τον κορμό για να μπορούμε να περιστρέψουμε με ευκολία το κρασί, να το επεξεργαστούμε, να το ανακινήσουμε και πάνω απ’ όλα να μη μεταφέρουμε τη θερμοκρασία του χεριού μας στο μπολ, επηρεάζοντας έτσι το κρασί. Και αν καμιά φορά, το μπολ του κρασιού φαντάζει πολύ μεγάλο, είναι επειδή ένα κρασί το απολαμβάνουμε καλύτερα όταν σερβίρουμε στο ποτήρι το 1/3 του μεγέθους του, για να μπορέσει το κρασί να αναπνεύσει.
Ποτήρια κόκκινου κρασιού
Τα ποτήρια των κόκκινων, υψηλά τανικών κρασιών όπως το Cabernet, το Merlot και το Bordeaux θωρούνται κατά κύριο λόγο τα κλασικά ποτήρια για κόκκινο κρασί. Είναι μεγαλύτερα σε μέγεθος, με μεγάλο μπολ, το οποίο στενεύει ελαφρά στην κορυφή για να παγιδεύει τα αρώματα του κρασιού. Παράλληλα, το σχήμα αυτών των ποτηριών βοηθά το κρασί να φτάσει στο κέντρο της γλώσσας, δημιουργώντας μια άκρως ισορροπημένη γεύση μεταξύ των τανίνων, της οξύτητας και των φρούτων. Το συγκεκριμένο ποτήρι είναι απαραίτητο, αφού τα σύνθετα αρώματα και οι γεύσεις των ποικιλιών αυτών απαιτούν ένα ποτήρι με μεγαλύτερο εμβαδόν, έτσι ώστε το κρασί να έρχεται σε επαφή με περισσότερο αέρα. Επίσης, το καμπυλωτό σχήμα του μπολ επιτρέπει την καλύτερη όσφρηση των κρασιών και την ανίχνευση των αρωμάτων η οποία προϊδεάζει για τη γεύση τους. Το ποτήρι για την ποικιλία Shiraz είναι παρόμοιο με αυτά των έντονα τανικών ερυθρών κρασιών, αν και ψηλότερο με στόμιο πολύ κωνικό.
Τα ποτήρια που χρησιμοποιούνται για την κατανάλωση του Pinot Noir και των κρασιών της Βουργουνδίας είναι χαμηλότερα από τα ποτήρια του Merlot και του Bordeaux με πολύ πιο στρογγυλό μπολ που κλείνει έντονα προς το στόμιο, θυμίζοντας έτσι το σχήμα της τουλίπας. Τα ποτήρια αυτά είθισται να χρησιμοποιούνται για ποικιλίες κόκκινου κρασιού με υψηλή οξύτητα και μέτρια τανίνη. Εξαιτίας του σχήματός τους κατευθύνουν το κρασί στην άκρη της γλώσσας, αναδεικνύοντας τη φρουτώδη τους γεύση και εξισορροπώντας την αυξημένη τους οξύτητα.
Ποτήρια λευκού κρασιού
Τα ποτήρια λευκού κρασιού είναι συνήθως σχήματος U, με πιο ανοιχτό στόμιο και μικρότερη κλίση συγκριτικά με αυτά του κόκκινου κρασιού, επιτρέποντας, έτσι, την πληρέστερη απελευθέρωση των αρωμάτων του κρασιού και διατηρώντας παράλληλα μια πιο δροσερή θερμοκρασία. Το καταλληλότερο ποτήρι για τη δοκιμή ενός νεαρού, λευκού κρασιού έχει το στόμιό του ελαφρώς πιο διευρυμένο για να κατευθύνει το κρασί στην άκρη και στα πλάγια της γλώσσας και να αναδεικνύει καλύτερα τη γλυκύτητά του. Στην περίπτωση των πιο ώριμων λευκών κρασιών προτιμούνται ποτήρια ψηλότερα και ευθύτερα, τα οποία διανέμουν το κρασί στις πίσω πλευρές της γλώσσας ώστε να ανιχνεύονται οι εντονότερες τους νότες και να μεγιστοποιείται η γεύση τους.
Το ιδανικά ποτήρια για το Chardonnay, το Montrachet καθώς και το λευκό Βουργουνδίας, έχουν ένα ευρύ μπολ με την κορυφή τους να συγκλίνει ελαφρά. Είναι παρόμοια, δηλαδή, με το ποτήρι του Pinot Noir, αν και ελαφρώς μικρότερα. Επειδή οι συγκεκριμένες ποικιλίες λευκού οίνου είναι υψηλές σε οξύτητα, το σχήμα των ποτηριών τους βοηθά το κρασί να παραμένει στο κέντρο του στόματος.
Αντίθετα, τα ποτήρια των Sauvignon Blanc και Pinot Grigio έχουν συνήθως μακρύ στέλεχος και στενό μπολ που συγκλίνει ελαφρά. Ο ψηλός, λεπτός σχεδιασμός των ποτηριών αυτών διευκολύνει την ανίχνευση της έντονης αρωματικής διάστασης των συγκεκριμένων ποικιλιών, ελαχιστοποιώντας παράλληλα την ποσότητα οξυγόνου στο ποτήρι, βοηθώντας έτσι το κρασί να παραμένει φρέσκο.
Ποτήρια ροζέ κρασιού
Τα στενότερα ποτήρια είναι συνήθως καλύτερα για την απόλαυση ενός ροζέ κρασιού. Αυτό το σχέδιο ποτηριού αναδεικνύει τα φρουτώδη αρώματα της κατηγορίας αυτής. Παράλληλα, το μακρύ στέλεχος του ποτηριού βοηθά στη διατήρηση της ψυχρής θερμοκρασίας. Λόγω της εγγύτητας τους με τα λευκά κρασιά, τα ροζέ κρασιά σερβίρονται συχνά σε πανομοιότυπα ποτήρια με αυτά των Sauvignon Blanc και Pinot Grigio.
Ποτήρια αφρωδών οίνων
Γεμισμένο κατ’ εξαίρεση μέχρι τα 3/4, το ποτήρι flute είναι το ιδανικό για την κατανάλωση της σαμπάνιας, αφού ο ψηλόλιγνος σχεδιασμός του προσθέτει στο άρωμα και την κομψότητα του κρασιού αυτού. Το ιδιαίτερο σχήμα του ποτηριού, έχει την ιδιότητα να διατηρεί τις φυσαλίδες της για περισσότερο χρόνο, αφού σε σχέση με τα υπόλοιπα ποτήρια περιορίζει την επιφάνεια που εκτίθεται στον αέρα. Ως εκ τούτου, οι φυσαλίδες χρειάζεται να διανύσουν μεγαλύτερη απόσταση μέχρις ότου να απελευθερωθούν στον αέρα με αποτέλεσμα το κρασί να διατηρεί τον αφρώδη και δροσερό του χαρακτήρα. Αντίθετα, το ποτήρι σχήματος τουλίπα έχει πιο στρογγυλεμένο σχήμα και επιτρέπει στα αρώματα να αναπτυχθούν μέσα στη κοιλότητα του ποτηριού. To ποτήρι αυτό ενδείκνυται για την κατανάλωση άλλων αφρώδων οίνων όπως Cava, Franciacorta και Prosecco.
Ποτήρια επιδόρπιου οίνου
Οι επιδόρπιοι οίνοι σερβίρονται πάντοτε στο τέλος. Τα κρασιά αυτά έχουν βαρύ σώμα και έντονα γλυκές νότες και αποτελούν τον τέλειο επίλογο κάθε ολοκληρωμένου γεύματος. Η ποσότητά σερβιρίσματος είναι μικρότερη από αυτή των προηγούμενων οίνων και έτσι τα ποτήρια των κρασιών αυτών είναι μικρά σε χωρητικότητα και μεσαία σε άνοιγμα, για να διευκολύνουν γρηγορότερα την αίσθηση του γευστικού κορεσμού. Αρωματικά κρασιά τύπου Μοσχάτο μπορούν να σερβιριστούν σε ποτήρια με μέτριο άνοιγμα και στόμιο με ελαφρά κλίση προς τα έξω, ενώ παλαιωμένα κρασιά όπως η Κουμανταρία σερβίρονται σε αντίστοιχα ποτήρια με το άνοιγμα στο στόμιο να στενεύει προς τα μέσα.
Καθολικό ποτήρι κρασιού
Υπάρχουν πολλά είδη ποτηριών, πιθανώς για κάθε ποικιλία κρασιού. Τελικά, ωστόσο, αυτό εξαρτάται από την προσωπική σας προτίμηση. Η παλέτα του καθενός είναι διαφορετική και τα οφέλη από συγκεκριμένα ποτήρια κρασιού ποικίλλουν από άτομο σε άτομο. Δεν υπάρχει λόγος να πιστεύετε ότι θα κριθείτε ποτέ από την επιλογή του ποτηριού σας, και σίγουρα δεν χρειάζεται να είστε επαγγελματίας σομελιέ για να επιλέξετε το σωστό ποτήρι για το γούστο σας. Αν ποτέ χρειαστεί να επιλέξετε ένα ποτήρι για όλα τα κρασιά, προτείνουμε ένα λεπτό ποτήρι με μεγάλο μπολ που στενεύει στην κορυφή.